Nöbetçi Eczaneler
Chikungunya virüsü, Aedes aegypti ve Aedes albopictus türü sivrisineklerle bulaşan RNA yapılı viral enfeksiyondur. Belirtileri arasında yüksek ateş, şiddetli eklem ağrısı, baş ağrısı ve döküntü yer alır. DSÖ, 119 ülkede görülen virüs için küresel salgın uyarısı yaptı.
Çin’in güney bölgelerinde görülen chikungunya virüsü vakaları sonrası dünya genelinde sağlık alarmı verildi. Tropikal bölgelerde sık görülen ve sivrisinekler yoluyla bulaşan bu virüs, yüksek ateş ve şiddetli eklem ağrılarına neden olmasıyla biliniyor. Özellikle yaz aylarında sivrisinek popülasyonunun artması ve uluslararası seyahat trafiği, Türkiye için de potansiyel bir risk oluşturuyor. Peki, chikungunya virüsü tam olarak nedir ve Türkiye’ye bulaşma ihtimali var mı?
Chikungunya, 1952 yılında Tanzanya’da keşfedilen ve Alphavirus ailesine ait bir RNA virüsüdür. İsmini, yerel dilde “çarpılarak yürüme” anlamına gelen bir kelimeden alır. Bu isim, hastalığın neden olduğu şiddetli eklem ve kas ağrılarını tanımlar. Genellikle 7 ila 10 gün süren hastalık süresince yüksek ateş, baş ağrısı, kas ağrısı, halsizlik ve deri döküntüleri sıkça görülür. Ancak bazı vakalarda, eklem ağrıları aylarca sürebilir.”
Chikungunya virüsü nedir?
Chikungunya, 1952 yılında Tanzanya’da keşfedilen ve Alphavirus ailesine ait bir RNA virüsüdür. İsmini, yerel dilde “çarpılarak yürüme” anlamına gelen bir kelimeden alır. Bu isim, hastalığın neden olduğu şiddetli eklem ve kas ağrılarını tanımlar. Genellikle 7 ila 10 gün süren hastalık süresince yüksek ateş, baş ağrısı, kas ağrısı, halsizlik ve deri döküntüleri sıkça görülür. Ancak bazı vakalarda, eklem ağrıları aylarca sürebilir.
Chikungunya virüsü insanlara doğrudan bulaşmaz. Virüs, Aedes aegypti ve Aedes albopictus gibi sivrisinek türleri aracılığıyla taşınır. Bu sivrisinekler dang humması ve Zika virüsü gibi hastalıkları da yayabilir. Enfekte bir sivrisinek, önce virüsü taşıyan bir kişiyi ısırır, ardından başka bir kişiye virüsü bulaştırır.
Nadiren kan nakli ve anneden bebeğe geçiş gibi yollarla bulaşma da bildirilmiştir. Ancak temel bulaşma şekli sivrisinek ısırığıdır.
Chikungunya virüsü nasıl bulaşır?
Chikungunya virüsü insanlara doğrudan bulaşmaz. Virüs, Aedes aegypti ve Aedes albopictus gibi sivrisinek türleri aracılığıyla taşınır. Bu sivrisinekler dang humması ve Zika virüsü gibi hastalıkları da yayabilir. Enfekte bir sivrisinek, önce virüsü taşıyan bir kişiyi ısırır, ardından başka bir kişiye virüsü bulaştırır.
Nadiren kan nakli ve anneden bebeğe geçiş gibi yollarla bulaşma da bildirilmiştir. Ancak temel bulaşma şekli sivrisinek ısırığıdır.
Chikungunya virüsü bulaşan kişilerde belirtiler genellikle sivrisinek ısırmasından 3 ila 7 gün sonra ortaya çıkar. En yaygın semptomlar şunlardır:
Aniden başlayan yüksek ateş Şiddetli eklem ağrıları (özellikle el, bilek, diz ve ayak bileklerinde)
* Baş ağrısı
* Kas ağrısı
* Deri döküntüleri
* Halsizlik ve mide bulantısı
Çoğu hasta 1 hafta içinde iyileşir. Ancak bazı kişilerde eklem ağrıları uzun süre devam edebilir.
Belirtileri nelerdir?
Chikungunya virüsü bulaşan kişilerde belirtiler genellikle sivrisinek ısırmasından 3 ila 7 gün sonra ortaya çıkar. En yaygın semptomlar şunlardır:
* Aniden başlayan yüksek ateş
* Şiddetli eklem ağrıları (özellikle el, bilek, diz ve ayak bileklerinde)
* Baş ağrısı
* Kas ağrısı
* Deri döküntüleri
* Halsizlik ve mide bulantısı
Çoğu hasta 1 hafta içinde iyileşir. Ancak bazı kişilerde eklem ağrıları uzun süre devam edebilir.
Çin’de chikungunya vakalarının yeniden görülmesiyle birlikte, Türkiye’ye yayılma riski de tartışılmaya başlandı. Türkiye’de özellikle Marmara, Ege ve Akdeniz gibi sıcak ve nemli bölgelerde Aedes türü sivrisineklerin görülmesi, virüsün yayılma ihtimalini artırıyor.
Her ne kadar şu ana kadar Türkiye’de herhangi bir chikungunya vakası bildirilmemiş olsa da, yaz aylarında artan sivrisinek popülasyonu ve uluslararası seyahatler nedeniyle bu riskin göz ardı edilmemesi gerekiyor. Halk sağlığı uzmanları, sivrisinek ısırıklarından korunmak için gerekli önlemlerin alınmasını ve yetkililerin durumu yakından izlemesini öneriyor.
Chikungunya Türkiye’ye gelir mi? Risk var mı?
Çin’de chikungunya vakalarının yeniden görülmesiyle birlikte, Türkiye’ye yayılma riski de tartışılmaya başlandı. Türkiye’de özellikle Marmara, Ege ve Akdeniz gibi sıcak ve nemli bölgelerde Aedes türü sivrisineklerin görülmesi, virüsün yayılma ihtimalini artırıyor.
Her ne kadar şu ana kadar Türkiye’de herhangi bir chikungunya vakası bildirilmemiş olsa da, yaz aylarında artan sivrisinek popülasyonu ve uluslararası seyahatler nedeniyle bu riskin göz ardı edilmemesi gerekiyor. Halk sağlığı uzmanları, sivrisinek ısırıklarından korunmak için gerekli önlemlerin alınmasını ve yetkililerin durumu yakından izlemesini öneriyor.
Chikungunya virüsü, tropikal bölgelerde görülen ve sivrisinekler aracılığıyla bulaşan ciddi bir hastalıktır. Çin’de yeniden ortaya çıkması, hastalığın yayılma potansiyelini gündeme taşıdı. Türkiye’de şu an için vaka bulunmasa da, taşıyıcı sivrisineklerin varlığı nedeniyle dikkatli olunmalı, özellikle yaz aylarında sivrisinek ısırıklarına karşı koruyucu tedbirler alınmalıdır.