Abdurrahman Dilipak, cumhurbaşkanlığı seçimlerinin 2. tura kalacağını savunarak, önümüzdeki seçimlerin çok tartışılacağını söyledi. Dilipak, “Şimdi, seçimden söz ediliyor. Bu seçim çok tartışılacak. Deprem olan on-on iki ilde kayıplar yanında göç sebebi ile sorunlu bir seçim olacak. Dahası sağlıklı bir seçim kampanyası yapılamayacak.” dedi.
“Dilerim siyasetin diline öfke hakim olmaz.” diye Haber Vakti yazarı Abdurrahman Dilipak, “Kaybeden taraf seçim sonucunu tartışmaya açacak. Görünen o ki, Cumhurbaşkanlığı 2. Tura kalacak. Cumhurbaşkanlığı bir ittifaka, Parlamento çoğunluğu öteki ittifakın eline geçerse nasıl olacak bu iş. Bu ülkeye yazık değil mi, İlk seçim Mayıs, 2. Tur Haziran deyin, yemin edip göreve başlamaları Temmuz. 9 ay sonra yerel yönetim seçimleri. İster misiniz o seçimde ülke bir daha genel seçimlere gitsin.” değerlendirmesinde bulundu.
Abdurrahman Dilipak, şöyle devam etti:
“Dünyada acaba Türkiye kadar “yaralı, 2.sınıf bir demokrasiye” bu kadar ağır bedel ödeyen başka kaç ülke vardır. Görüyorsunuz, siyaset bizde sulh etme değil, kavga sebebi. Sorun çözmüyor, yasaması da, yargısı da, yürütmesi de, siyasetin ele geçirdiği Media’sı, STK’sı, sermayesi sorun üretiyor.
14 Mayıs’ta seçim olacaksa, adaylar ön seçimle değil, merkez yoklaması ile yapılır, kampanya yapmak için zaman yok. Tv, Sosyal media üzerinden ne kadar olabilirse. Bir de kasetler, dosyalar, söylentiler, komploların bini bir para olacak. Yazılı basın ve Tv eski gücünde değil. Troller de inandırıcı değil. Hepsi keskin sirke ve kendi küplerine zarar vermeye başladı. Siyaset piyasası komplolara açık hale gelecektir.
“ALLAH ONLARIN BELASINI VERSİN”
Bu süreçte, kim haktan ve adaletten sapar da, “ben kazanayım” diye ölçüyü-tartıyı doğru tutmak, iftira ve yalan haberlerle, insanları kandırmaya çalışırsa Allah onların belasını versin. Kamuoyu araştırması yapan şirketler, gerçekleri gizler, toplum mühendisliğine soyunup, gerçekleri herhangi bir sebeple tahrif ederlerse, Allah onların belasını versin.
Unutmamak gerekir ki, cehennemin yolları iyi niyet taşları ile döşelidir. İyi niyetleri kendilerini kurtarmaya yetmez, bu gibi durumlarda. Zaten Allah onların belalarını vereceğini söylüyor. Yalancı, media tetikçisi, kalemini kiralayan gazeteci için de aynı temennide bulunuyorum. Gazeteci dediğin Hakk’ın ve halkın gören gözü, işiten kulağı, tutan eli, haykıran sesi olacaktır. Bakın masiyette itaat yoktur. Aşağılık, şeref ve haysiyet, ahlak yoksunu, 10 Emir kriterlerine uygun aday seçmeyen, aday gösteren, o adaya oy veren, o kişiye vekalet vermiş olur. Onun kazancına ortak olmaz, ama onun günahına ortak olur!
Yalan ve yanlışa ortak olan, onlara yardım eden, sessiz kalan, yanlışı yapanla birlikte müştereken ve müteselsilen cezalandırılır. Allah öyle buyurdu: “Bir topluluğa olan düşmanlığınızı sizi onlar hakkında adaletsizliğe sevk etmesin” Bu kural, sonuçları itibarı ile sizin aleyhinize de olacak olsa bu böyledir.
Seçmenler adil şahitler olsunlar. Haksızlık kimden gelirse gelsin, kime yönelik olursa olsun, mazlumdan yana, zalime karşı olsunlar. Ehliyet ve liyakat sahiplerini tercih etsinler. Ehliyet ve liyakat Nas’dır. Seçmenler, Münafıklardan, Münkirlerden, Fasıklardan, Mütrefinlerden, Müstekbirlerden, Cahillerden, zalimlerden uzak dursunlar. Kim ki bunlara oy verirse Allah onları onlarla birlikte haşretsin, Onları onların başına musallat etsin. Onları iki cihanda rezil ve rüsvay etsin. (Melekler amin desin) . Siz de amin deyin.
Bu hesaba göre seçimin 3. Haftası Ramazan bayramı. Ramazan’da bir kez daha teyit ve tecdit ettiğiniz gibi Allah’a verdiğimiz söze sadık kalalım. Kadir’in kadri (Kadir gecesinin maneviyatı) rehberiniz olsun ve ”Şeytan ve onun dostu ins’in Şeytanları bizleri Allah’la aldatmasın”. Sakın rüşvetçi, torpil yapan, ihaleye fesat karıştıran, fahşaya sapan, müstekbirlere, cahillere, zalimlere meyletmeyin, sonra onları yakacak ateş sizi de yakar!”
# Abdurrahman Dilipak, Deprem, 14 Mayıs
Cumhurbaşkanlığı seçimi ikinci tura kalırsa
Üç ay kadar önce Fransa’da yapılan cumhurbaşkanlığı seçimlerinde oyların yüzde 58’ini alan Macron, yüzde 41’de kalan Le Pen’i geçerek iktidarını sürdürdü.
Seçimlerin 10 Nisanda yapılan ilk turunda Macron yüzde 28, Le Pen yüzde 23, Melanchon yüzde 22 oranında oy kazanmıştı. Yüzde 1 dolaylarında oy farkı nedeniyle sosyalist Melanchon 24 Nisanda yapılan ikinci tura kalamamıştı.
İki turlu seçimlerde böyle küçük farklar büyük önem kazanabiliyor. Ancak sadece bu kadar değil, seçimlere katılma oranının da belirleyici olduğu görülebiliyor.
2022 Fransa cumhurbaşkanlığı seçimlerinin ilk turunda, seçimlere katılma oranı yüzde 72 iken, ikinci turda seçmenlerin yüzde 66’sı oy kullandı. Bunun beklenen bir durum olduğunu belirtmek gerekir. Genel olarak, dünyada iki turlu seçimlerde oy kullanma oranının ikinci turda değiştiği görülüyor.
Dünyada iki turlu seçimler
2000 yılından bu yana, iki turlu seçim yapılan belli başlı ülkelerdeki seçime katılma oranlarına baktığımızda, belirgin eğilimler olduğunu görüyoruz.
Bu ülkelerin her birinde, seçim dönemlerine göre farklılıklar olmakla birlikte, bu süre içinde dört beş seçim yapıldı.
Rusya, Portekiz ve Arjantin’deki bütün seçimler ikinci tura kalmadan ilk turda sonuçlandı. Avusturya ve İran’da birer seçim hariç hepsinde ilk turda sonuç alındı.
İkinci tura kalan seçimlerde de belirli eğilimleri gözlemlemek mümkün.
Brezilya’da bütün seçimler ikinci tura kaldı ve bütün seçimlerin ikinci turunda seçime katılım oranı düştü. Fransa ve Bulgaristan’da birer seçim hariç hepsinde, ikinci turda katılım oranı düştü. İran’da ikinci tura kalan tek seçimde de katılım oranı düştü.
Sözü edilen genel eğilime uymayan bir ülke Polonya. Bu ülkede 2000’li yıllarda yapılan dört seçimden biri ilk turda sonuçlandı, ikisinde katılım oranı değişmedi, bir seçimde de ikinci turda katılım arttı.
Tabii ki farklı ülkelerde yapılan farklı tarihlerdeki seçimlere bakarak, Türkiye seçimlerine ilişkin tahmin yapılamaz. Ancak yapılan çalışmaları değerlendirirken, iki turlu seçimi esas alan uygulamalarda gözlenen eğilimleri dikkate almak yararlı olur.
Verilen örneklerde ilk dikkati çeken husus, söz konusu seçimlerin yaklaşık yarısının ikinci tura kalmadan sonuçlanmasıdır. Türkiye’de daha önce yapılan iki turlu 2014 ve 2018 seçimleri de bu gruba dahildir. Önümüzdeki seçimin ikinci tura kalıp kalmayacağını bilemeyiz ancak bu eğilim ihmal edilmemelidir.
İkinci tespit, çok kesin olmamakla birlikte, ikinci turda seçimlere katılım oranında düşüş eğiliminin görülmesidir. Türkiye’de bu durum özellikle önem taşımaktadır.
İki turlu seçimlerin ilk turunda insanlar genel olarak en beğendikleri adaya oy verirler. İkinci tura sadece iki aday kaldığında, beğenmeseler bile mevcut iki adaydan birine oy vermek zorunda kalırlar.
Bu aşamada zaten ilk turda da o iki adaydan birine oy vermiş olanlar için sorun yoktur. Fakat ilk turdaki adayı ikinci tura kalamayan seçmenler, zorlu bir karar süreci ile karşı karşıya kalırlar.
Bu seçmenlerden bazıları iki adaydan uygun bulduğu birine oyunu verir, bazıları da –gerek kendi adayının başarısızlığa uğramasına duyulan tepkiyle, gerekse mevcut adayların hiçbiri içine sinmediği için- oy kullanmaktan vazgeçer. Nitekim bu durum ikinci tur seçimlerin çoğunda katılım oranının düşmesine yol açar.
Burada kritik soru, hangi adayın potansiyel destekçilerinin daha fazla fire vereceğidir. Bu soruya güncel siyasi tartışmalara, ekonomik koşullara bakarak farklı cevaplar verilebilir. Yine de –bunlardan bağımsız ve bunlara ek olarak- potansiyel seçmenleri daha homojen bir görünüm arz eden adayın, seçmenleri çok geniş bir yelpazeye yayılmış olan adaya nazaran daha az fire vermesini bekleyebiliriz. Bu seçmenler kendini asıl tercihinden çok da farklı bir adaya oy vermek zorunda hissetmeyecektir.
Türkiye’de ne olur
Bu çerçevede, Türkiye’de iktidar blokunu oluşturan AKP, MHP, BBP, VP gibi partilerin hepsinin milliyetçi, muhafazakar ve –ılımlı bir ifadeyle- devlet gücünün hayatın her alanında belirleyici olmasını savunan partiler olduğu görülüyor. Dolayısıyla ikinci turda fire vermeleri ihtimali düşüktür.
Buna karşılık muhalefeti oluşturan gruplardaki partiler neredeyse toplumdaki tüm görüşleri kapsayacak kadar farklılıklar içermektedir.
CHP’nin öncülük ettiği altılı grup, HDP’nin öncülük ettiği yedili grup ile bu gruplara dahil olmayan ve muhalefetin adayını desteklemesi beklenen bir dizi küçük parti. İkinci turda, muhalefeti temsil eden adaya oy vermeyi içine sindiremeyen ve sandığa gitmeyen bir kesimin olması ihtimali düşük değildir.
Türkiye dünyada seçimlere katılım oranı en yüksek ülkelerden biri. Oy kullanma oranı genellikle yüzde 85 dolaylarında. Oysa ABD’de yüzde 60, Avrupa’da ve Asya’da yüzde 60-80 arasında değişiyor.
Türkiye’de seçime katılım oranının yüksek olması, seçim tahminlerinde, eninde sonunda herkes birine oy verir, gibi yorumlara yol açıyor. Bu yoruma çok da güvenmemek lazım. Öncelikle, dünyada görüldüğü gibi Türkiye’de de oy kullanma oranları düşebilir.
İkincisi ve daha önemlisi, Türkiye henüz hiç ikinci tur seçim yaşamadı. Böyle bir seçimde seçmen davranışının nasıl olacağına dair hiçbir veri yok. Seçmenin ikinci turda da azimle sandığa gidip çok da hoşlanmadığı birine oy verip vermeyeceği bilinmiyor.
Son sıralar muhalefetin ilk tura çok adayla gidebileceği, oyların nasıl olsa ikinci turda bütünleşeceği lafları daha sık edilmeye başlandı. Muhalefetin seçimi kazanması garanti edilmiş gibi, pazarlık kızıştırma halleri görülüyor. Her partinin kendi hesapları olması doğal fakat maksimalist taleplerin telafisi zor sonuçlara yol açabileceğini de unutmamak lazım. (BD/APK)
Cumhurbaşkanlığı 2. Tur Seçim Senaryoları
Yayınlanan araştırma sonuçları İstanbul Ekonomi Araştırma tarafından, 3-7 Şubat 2022 tarihlerinde Türkiye çapında 12 ilde 1500 kişi ile yapılan anket çalışmasının sonucudur.
Türkiye Raporu Şubat ayı anketimizde katılımcılarımıza Cumhurbaşkanlığı seçimlerinin ikinci tura kalması durumunda hangi adaya oy vereceklerini sorduk. Anket sonuçları muhalefetin tüm adaylarının Recep Tayyip Erdoğan karşısında güçlü olduğunu gösteriyor. Muhalefetin seçeceği Cumhurbaşkanı adayına bağlı olarak Erdoğan ile aradaki oy farkı değişiyor. Farklı senaryolar değerlendirildiğinde öne çıkan en güçlü aday ise Mansur Yavaş.
Sonuçlar Yavaş ile Erdoğan’ın Cumhurbaşkanlığı seçimlerinde ikinci tura kalması durumunda Yavaş’ın %52 ile çoğunluğu sağladığını gösteriyor. Ankete göre muhalefetin en güçlü ikinci adayı Ekrem İmamoğlu. Katılımcıların %48’i ikinci turda İmamoğlu’na oy vereceğini belirtiyor. Kemal Kılıçdaroğlu ise muhalefet adayları arasında ikinci turda en düşük oyu alması beklenen isim. %42 Kılıçdaroğlu’na oy vereceğini belirtirken Erdoğan’ın oy oranı bu senaryoda %40 olarak görünüyor. Yavaş ile Erdoğan’ın ikinci turda yarışması durumunda %12 sandığa gitmeyeceğini ifade ederken Kemal Kılıçdaroğlu’nun adaylığında bu oran %18’e yükseliyor.
2023 seçimleri için HDP seçmeninin oyları kritik öneme sahip. Anket sonuçları, bütün senaryolarda HDP seçmeninin muhalefetin adayını destekleyeceğini gösteriyor. Fakat HDP seçmeninin bir bölümü bazı adaylarda sandığa gitmemeyi tercih ediyor. Kılıçdaroğlu’nun ikinci tura kalması durumunda HDP seçmeninin %21’i oy kullanmayacağını belirtirken, %71’i oyunun Kılıçdaroğlu’ndan yana olacağını ifade etmiş. Başka bir kritik grup ise MHP seçmeni. Sonuçlara göre Kılıçdaroğlu’nun adaylığı durumunda MHP seçmeninin %20’si Kılıçdaroğlu’nu destekleyecek. Muhalefetin diğer olası adaylarıyla karşılaştırıldığında, Kılıçdaroğlu AK Parti ve MHP seçmenlerinin oylarını en az alabilecek isim olarak görünüyor.
Akşener’in aday seçilmesi durumunda MHP seçmeninin %31’i Akşener’i desteklerken HDP’nin muhalefete desteği azalıyor. HDP seçmeninin %35’i Akşener’in adaylığı durumunda sandığa gitmeyeceğini belirtiyor. Akşener, AK Parti seçmeninden en az oy alması beklenen isimlerden biri. AK Parti seçmeninin yalnızca %14’ü Akşener ile Erdoğan’ın ikinci tura kalması durumunda Akşener’den yana oy kullanacağını ifade etmiş.
Sonuçlara göre HDP seçmeninden en çok oyu alması beklenen isim İmamoğlu. HDP seçmeninin %85’i İmamoğlu’na oy vereceğini belirtiyor. Bununla birlikte MHP seçmeninin %26’sının oyunun İmamoğlu’ndan yana olduğu görünüyor. İmamoğlu, aynı zamanda 18-24 yaş arası gençlerin Mansur Yavaş’tan sonra en çok desteklediği isim. Bu yaş grubundaki katılımcıların %52’si İmamoğlu’na oy vereceğini belirtiyor.
Muhalefet cephesinin en çok öne çıkan ismi ise Mansur Yavaş. Sonuçlara göre Yavaş, Cumhur İttifakı partilerinin seçmenlerinden en çok oy alabilecek aday. AK Parti seçmeninin %20’si, ikinci tura kalması durumunda, oyunu Yavaş’tan yana kullanacağını söylüyor. Benzer şekilde MHP seçmeninin de %40’ı Yavaş’a oy vereceğini belirtiyor. Sonuçlar, Yavaş’ın muhalefetin adayı olması durumunda HDP seçmeninin %77’sinin sandıkta Yavaş’ı destekleyeceğini gösteriyor. Yavaş ve Erdoğan’ın ikinci turda karşı karşıya gelmesi durumunda tüm yaş gruplarında Yavaş’ın oy oranı Erdoğan’a göre daha yüksek seyrediyor.
Cumhurbaşkanlığı seçimleri ikinci tur senaryolarında gösterdiği performansa bakıldığında Yavaş’ın toplumun farklı siyasi görüşlere sahip kesimlerinden yüksek oranlarda oy alabildiğini görüyoruz.
